Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 703 TL
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 41 ile en yüksek paya sahip
05.04.2018
- AÇLIK SINIRI BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE 44.8 TL,
- YOKSULLUK SINIRI 152 TL ARTTI
- MEYVE VE SEBZENİN, YAPILMASI GEREKEN HARCAMALAR İÇİNDEKİ PAYI YÜKSELDİ
Mart 2018 Dönemi için;
AÇLIK SINIRI: Bin 703 TL
YOKSULLUK SINIRI: 5 bin 890 TL
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 703 TL
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 41 ile en yüksek paya sahip
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Mart 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 56,76 TL, aylık 1.703 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 14.57, yetişkin bir erkeğin 15.03, 10-18 yaş arası bir çocuğun 16.07, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 11.09 TL.
Tablo 1- Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken zorunlu gıda harcamaları
|
Zorunlu Gıda Harcamaları |
Harcama Tutarı |
|
Yetişkin Kadın |
14,57 |
|
Yetişkin Erkek |
15,03 |
|
15-19 Yaş Erkek Çocuk |
16,07 |
|
4-6 Yaş Kız Çocuğu |
11,09 |
|
Toplam |
56,76 |
|
AÇLIK SINIRI |
1.703 |
Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Günlük harcamalarda Mart 2018’de en yüksek maliyet grubunu 15.60 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururken, bu ürünleri et, tavuk ve balık 10.06 TL ile takip ediyor. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 7.5 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 3.55 TL. Katı yağ 2.36 TL’lik, sıvı yağ ise 1.26 TL’lik masraf yapılması gereken ürün grupları. Sağlıklı bir beslenme için dört kişilik bir ailenin sebze ve meyve için ayırması gereken bütçe ise 7.69 TL. Yumurtaya 0.89, şekere ise 0.61 TL harcama yapılması gerekiyor. Yapılması gereken gıda harcaması Mart 2018 döneminde Şubat 2018 dönemine göre et, tavuk ve balıkta aylık olarak 13.3 TL, sebze ve meyvede 14 TL arttı. Toplamda sağlıklı beslenmek için gerekli olan harcama tutarındaki artış aylık 44.8 TL oldu.
Tablo 2- Aylık Sağlıklı Beslenmek İçin Alınması Gereken Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)
|
Gruplar |
TL OLARAK İHTİYAÇLAR |
||||
|
1.grup |
4-6 yaş çocuk |
10-18 yaş çocuk |
Yetişkin erkek |
Yetişkin kadın |
Toplam |
|
Süt yoğurt |
1,64 |
2,11 |
1,87 |
1,87 |
7,50 |
|
Peynir çökelek |
4,33 |
4,33 |
3,47 |
3,47 |
15,60 |
|
2. grup |
|
|
|
|
|
|
Et, tavuk, balık |
1,18 |
2,96 |
2,96 |
2,96 |
10,06 |
|
Yumurta |
0,36 |
0,18 |
0,18 |
0,18 |
0,89 |
|
Kurubaklagil |
0,29 |
0,39 |
0,87 |
0,87 |
2,42 |
|
3. grup |
|
|
|
|
|
|
Sebze-Meyve |
1,15 |
1,92 |
2,31 |
2,31 |
7,69 |
|
4.grup tahıllar |
|
|
|
|
|
|
Ekmek |
0,44 |
1,11 |
1,33 |
0,67 |
3,55 |
|
Pirinç, bulgur, makarna, un |
0,21 |
0,41 |
0,33 |
0,31 |
1,25 |
|
Katı yağ |
0,30 |
0,89 |
0,59 |
0,59 |
2,36 |
|
Sıvı yağ |
0,16 |
0,47 |
0,32 |
0,32 |
1,26 |
|
Yağlı tohum |
0,44 |
0,44 |
0,22 |
0,44 |
1,54 |
|
Şeker |
0,14 |
0,19 |
0,14 |
0,14 |
0,61 |
|
Bal, pekmez, reçel vb. |
0,45 |
0,67 |
0,45 |
0,45 |
2,01 |
|
Toplam |
11,09 |
16,07 |
15,03 |
14,57 |
56,76 |
Mart 2018’de bir önceki aya göre, sağlıklı beslenmek için yapılması gereken harcama tutarları esas alındığında, ürün gruplarının paylarında da değişiklik oldu. Buna göre meyve ve sebze fiyatlarının yapılması gereken harcamalardaki payı yüzde 13.1’den 13.5’e yükseldi. Süt ürünlerinin payı yüzde 41’den yüzde 40.7’ye geriledi.
Grafik 1- Yapılması gereken harcamaların ürün gruplarına göre dağılımı
Araştırmanın sonuçlarına göre sağlıklı beslenmek için yetişkin bir kadının yapması gereken aylık harcama tutarı 437 TL olurken, bu rakam yetişkin bir erkek için 451 TL, 10-18 yaş bir çocuk için 482 TL, 4-6 yaş bir çocuk için 333 TL oldu. Buna göre 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 1.703 TL’dir. Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 5 bin 890 TL’dir. Geçtiğimiz aya göre yoksulluk sınırı 152 TL arttı.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1963 kalori
15-18 yaş arası bir erkek çocuk 3244 kalori
Yetişkin bir erkek 2953 kalori
Yetişkin bir kadın 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.
Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.
KAYNAKLAR
TÜİK (2016) Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması
http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=334
TÜİK (2018) Tüketici Fiyat Endeksi, Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları
http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=653
Hacettepe Üniversitesi (2004) Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 2004;
www.bdb.hacettepe.edu.tr/torehberi.pdf
Hacettepe Üniversitesi (2015) Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi 2015;
http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf