Ağustos 2018 Dönemi için; AÇLIK SINIRI: Bin 749 TL YOKSULLUK SINIRI: 6 bin 50 TL
Çocuklar aylık fiyat artışlarından daha fazla etkilendi.
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 749 TL’dir.
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40.4 ile en yüksek paya sahiptir.
2003 yılın ağustos ayında 4 kişilik bir aile günlük 13.67 TL ile sağlıklı beslenebilirken bugün ancak 58.31 TL’ye sağlıklı beslenebilmektedir.
Açlık sınırı 15 yılda 4.27 kat artmıştır
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi, Ağustos 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini hesapladı. Hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 58.31 TL, aylık 1.749 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre sağlıklı beslenmek için yapılması gereken harcama tutarı yetişkin bir kadın için 14.92, yetişkin bir erkeğin 15.41, 10-18 yaş arası bir çocuğun 16.54, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 11.44 TL’dir. Araştırmaya göre süt ve süt ürünlerindeki artış nedeniyle çocuklar için sağlıklı beslenmenin maliyeti aylık olarak yetişkinlere göre daha fazla yükseldi.
Tablo 1- Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken zorunlu gıda harcamaları
Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Ağustos 2018’de günlük harcamalarda en yüksek maliyet grubunu 16.1 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururken, bu grubu et, tavuk ve balık 10.95 TL ile takip etmektedir. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 7.47, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 3.73 TL. Katı yağ 2.42 TL’lik, sıvı yağ ise 1.30 TL’lik masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Sağlıklı bir beslenme için dört kişilik bir ailenin sebze ve meyve için ayırması gereken bütçe ise 7.10 TL’dir. Bu tutar yumurta için 1.17, bal, reçel ve pekmez için ise 2.10 TL olarak tespit edilmiştir.
Tablo 2- Aylık Sağlıklı Beslenmek İçin Alınması Gereken Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)
Grafik 1- Yapılması gereken harcamaların ürün gruplarına göre dağılımı
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı merkezimiz tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, merkezimiz tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen merkezimiz beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaş çocuk için 1963 kalori
10-18 yaş çocuk için 3244 kalori
Yetişkin bir erkek için 2953 kalori
Yetişkin bir kadın için 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.
Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.
KAYNAKLAR