Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Haziran 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 58.57 TL, aylık 1.757 TL’lik harcama yapması gerekiyor.
AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI MAYIS DÖNEM RAPORU
06/07/2018
İŞTE MUTFAKTAKİ GERÇEK ENFLASYON:
SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN YAPILMASI GEREKEN MİNUMUM HARCAMA TUTARI (AÇLIK SINIRI)
YÜZDE 19.7 ARTTI
MEYVE VE SEBZENİN PAYI ARTTI
Haziran 2018 Dönemi için;
AÇLIK SINIRI: BİN 757 TL
YOKSULLUK SINIRI: 6 BİN 077 TL
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 757 TL
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40.9 ile en yüksek paya sahip
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Haziran 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 58.57 TL, aylık 1.757 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 15.08, yetişkin bir erkeğin 15.55, 10-18 yaş arası bir çocuğun 16.57, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 11.36 TL.
Tablo 1- Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken zorunlu gıda harcamaları
Zorunlu Gıda Harcamaları
Harcama Tutarı
Yetişkin Kadın
15,08
Yetişkin Erkek
15,55
15-19 Yaş Erkek Çocuk
16,57
4-6 Yaş Kız Çocuğu
11,36
Toplam
58,57
AÇLIK SINIRI
1757
Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Günlük harcamalarda Haziran 2018’de en yüksek maliyet grubunu 15.82 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururken, bu ürünleri et, tavuk ve balık 10.93 TL ile takip ediyor. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 7.24 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 3.62 TL. Katı yağ 2.35 TL’lik, sıvı yağ ise 1.26 TL’lik masraf yapılması gereken ürün grupları. Sağlıklı bir beslenme için dört kişilik bir ailenin sebze ve meyve için ayırması gereken bütçe ise 8.49 TL. Yumurtaya 0.89, Şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 2.69 TL harcama yapılması gerekiyor.
Tablo 2- Aylık Sağlıklı Beslenmek İçin Alınması Gereken Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)
Gruplar
TL OLARAK İHTİYAÇLAR
1.grup
4-6 Yaş
10-18 yaş
yetişkin erkek
yetişkin kadın
Toplam
süt yoğurt
1,58
2,04
1,81
1,81
7,24
peynir çökelek
4,39
4,39
3,52
3,52
15,82
2. grup
et, tavuk, balık
1,29
3,22
3,22
3,22
10,93
yumurta
0,36
0,18
0,18
0,18
0,89
kurubaklagil
0,29
0,38
0,86
0,86
2,39
3. grup
Sebze Meyve
1,27
2,12
2,55
2,55
8,49
4.grup tahıllar
ekmek
0,45
1,13
1,36
0,68
3,62
pirinç, bulgur, makarna, un
0,21
0,42
0,34
0,32
1,29
katı yağ
0,29
0,88
0,59
0,59
2,35
sıvı yağ
0,16
0,47
0,32
0,32
1,26
yağlı tohum
0,46
0,46
0,23
0,46
1,60
şeker
0,15
0,20
0,15
0,15
0,64
bal, pekmez, reçel vb.
0,45
0,68
0,45
0,45
2,05
Toplam
11,36
16,57
15,55
15,08
58,57
Mayıs 2018’de bir önceki yılın aynı ayına göre, sağlıklı beslenmek için yapılması gereken harcama tutarları esas alındığında, ürün gruplarının paylarında da değişiklik oldu. Buna göre et, yumurta ve kurubaklagil grubu için yapılması gereken harcamaların toplam içingeki payı yüzde 27,8’den yüzde 27’ye, süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40.9’dan yüzde 39.4’e düştü. Buna karşın meyve ve sebzenin payı yüzde 11.5’ten yüzde 14.5’e yükseldi.
Araştırmanın sonuçlarına göre sağlıklı beslenmek için yetişkin bir kadının yapması gereken aylık harcama tutarı 453 TL olurken, bu rakam yetişkin bir erkek için 467 TL, 10-18 yaş bir çocuk için 497 TL, 4-6 yaş bir çocuk için 341 TL oldu. Buna göre 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 1.757 TL’dir. Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 6 bin 77 TL’dir. Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre ise yoksulluk sınırı 997 TL, açlık sınırı 289 TL arttı.
2003 Haziran ayında 412 TL olan açlık sınırı 15 yılda 4.26 kat artarak 2018 Haziran ayında 1.757 TL’ye ulaştı.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1963 kalori
15-18 yaş arası bir erkek çocuk 3244 kalori
Yetişkin bir erkek 2953 kalori
Yetişkin bir kadın 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.
Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.
KAYNAKLAR
TÜİK (2016) Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması, http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=334
TÜİK (2018) Tüketici Fiyat Endeksi, Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=653
Hacettepe Üniversitesi (2004) Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 2004; www.bdb.hacettepe.edu.tr/torehberi.pdf
Hacettepe Üniversitesi (2015) Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi 2015; http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf
GÜNCEL
Genel Başkanımız Kocaeli'nde işyeri ziyaretlerine devam ediyor.. .
GATES işvereni, işçilerin haklı taleplerini karşılamak yerine grevi erteletmeye çalışmaktadır. Çözüm grev yasaklarıyla değil, işçilerin haklı taleplerini karşılamakla olur. GATES işçilerinin hakkını alacağımız toplu sözleşmeyi imzalayana kadar grevimizi her koşulda sürdüreceğiz.
İzmir’de, Ege Serbest Bölge’de faaliyette bulunan ve bir ABD şirketi olan Gates Endüstriyel Metal Kauçuk Sanayi ve Ticaret A.Ş. (GATES) işyerinde 27 Eylül 2023’te başlayan toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine, tüm yasal süreçlerin tamamlanmasının ardından sendikamız, üç fabrikada 350 işçi ile 8 Mart 2024’te greve çıkmıştır.
Sendikamız ilk günden beri işçilerin sorunlarının çözümünü masa başında aramaya çalışmış, yapıcı ve çözüme yönelik önerilerde bulunmuştur. Ancak, işverenin işçilerin yaşama koşullarını dikkate almayan ve uzlaşmaya da yanaşmayan, dayatmacı tutumu karşısında, üyelerimizin iradeleri doğrultusunda grev kararı almıştır. Bugün (13.04.2024) grevimizin 6’ncı gününe girmiş bulunmaktayız.
İşveren, işçilerin haklı taleplerini karşılamak, haklarını vermek yerine grevi erteletmeye çalışmaktadır ve bu amaçla Çalışma Bakanlığı’na başvuruda bulunmuştur. Öncelikle belirtmek isteriz ki işverene düşen görev, grev erteletme/yasaklama çabası yerine işçilerin sözlerine kulak kabartmak, işçilerin açlık ve yoksulluk sınırı altında çalışmasına ve yaşamasına son verecek bir zammı vermektir.
Grev yasaklarından hiç kimse medet ummamalıdır. Sendikamızın şanlı tarihi grev yasaklarını çöpe göndermenin örnekleriyle doludur.
Sendikal haklar bölünemez. Örgütlenme, toplu sözleşme yapma ve grev hakkı bir bütündür. Bu haklardan birinin herhangi bir gerekçe ile ortadan kaldırılması bir bütün olarak sendikal hakların engellenmesi demektir. Buna hakların bölünmezliği ilkesi denilmektedir. Dolayısıyla, grev yasakları, sendikal örgütlenme hakkına açık bir müdahaledir.
“Grev erteleme” adı altında grev yasakları tümüyle yasada belirtilen sınırlamalar yok sayılarak ve keyfi biçimde yapılmaktadır. 6356 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’na göre, “bir grev veya lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise” ertelenebiliyor.
Grev erteleme başvurusunun yapıldığı bu işyeri, otomotiv yan sanayisi için üretim yapmakta ve gergi rulmanı üretmektedir. Üretilen bu mallar da ihraç edilmektedir. Zaten, işyeri de Ege Serbest Bölge’dedir; serbest bölgede bulunmasının anlamı, ihracat eksenli üretim yapmasıdır. Dolayısıyla yurt içi üretimle de ilgisi olmayan ve otomotiv yan sanayi için üretim yapan bir işyerinin ülkenin milli güvenliğini bozması abesle iştigaldir.
Bu ürünlerin üretiminin aksaması milli güvenliği bozucu nasıl bir etkide bulunacaktır, bunu anlamak mümkün değildir. Çalışma Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığının böylesi bir yanılsama içine girmeyeceğini, grevimizi yasaklama girişimde bulunmayacağını düşünüyoruz.
Grev yasaklamaları, yasa ile belirlenen çerçeveye ve Anayasa’ya aykırı olarak yapılmaktadır. Ayrıca, ILO’nun 87 sayılı Sözleşmesine de açıkça aykırıdır. Konuyla ilgili ILO denetim organlarının çok sayıda kararı vardır.
Bunlara karşın, olası bir grev yasağına karşı bazı hatırlatmalar yapmakta yarar görüyoruz.
Son yıllarda bazı sözleşme süreçlerinde grev yasakları ile karşılaşıyoruz.
- 2015 yılında MESS Grup TİS sözleşmesi kapsamında 38 işletmede,
- 2017 yılında Bursa’da bulunan Asil Çelik işyerinde,
- 2017 yılında enerji sektöründe bulunan 4 işletmede,
- 2018 yılında MESS Grup TİS sözleşmesi kapsamında Sendikamızla birlikte 3 sendikanın örgütlü olduğu 179 işletmede,
- 2022 yılında Kocaeli’nde bulunan Bekaert işyerinde,
- Ve son olarak 2023 yılında Gebze/Kocaeli’nde bulunan Green Transfo Energy işyerinde,
grevlerimiz yasaklandı.
Binlerce işçinin grev iradesi iktidar tarafından çiğnendi ve grev erteleme adı altında yasaklandı. Böylece, binlerce işçinin grev silahı ellerinden alındı.
Çeşitli işyerlerinde Anayasa’dan doğan ve hukuksuz biçimde yasaklanan grev hakkımıza sahip çıktık ve grevlerimizi filen yaptık. Örneğin, 2022 yılında grevi yasaklanan Bekaert işyerinde 18 gün fiilen grev yaptık.
2016 yılında (Elektromekanik İşverenler Sendikası) EMİS ile yaptığımız grup toplu iş sözleşmesi sürecinde de grevimizin ertelemesine karşı devam ettirdiğimiz grevin 3’üncü gününde sözleşme imzalandı.
Geçen yıl da Gebze/Kocaeli’nde bulunan Green Transfo Energy işyerinde 1 gün fiilen grev yaptık ve aynı günün akşamında sözleşmemiz anlaşma ile sonuçlandı.
Ayrıca, 2015 yılında MESS Grup TİS sözleşmesi kapsamında 38 işletme için yapılan grev ertelemesi için Anayasa Mahkemesine yaptığımız başvuru sendikamız lehine sonuçlanmıştır ve mahkeme hükümete 50 bin TL para cezası vermiştir.
İktidarı ve işvereni uyarıyoruz: İşçilerin anayasal ve yasal haklarını kullanmalarına engel çıkarmayın. Grevlerimizi yasaklamayın. İşçilerin grev ve toplu sözleşmelerle elde edecekleri hakları patronlara peşkeş çekmeye kalkmayın. İşçilerin temel haklarına saygı gösterin.
Çözüm grev yasaklarıyla değil, işçilerin haklı taleplerini karşılamakla olur.
GATES işçilerinin hakkını alacağımız toplu sözleşmeyi imzalayana kadar grevimizi her şart ve koşulda sürdüreceğiz.
BİRLEŞİK METAL-İŞ SENDİKASI
GENEL YÖNETİM KURULU