Birleşik Metal-İş Sendikası üyesi 1068 metal işçisi ile yapılan anketin sonuçlarına göre, işçilerin büyük bir kısmı haberleri öncelikli olarak Facebook ve Twitter gibi sosyal medya kanallarından takip ediyor.
Covid, medya ve ekonomi politikaları raporu
- Sosyal medya işçilerin birincil haber kaynağı haline geldi
- Haberleri öncelikli olarak basılı gazetelerden izleyenler yok denecek kadar az
- İşçiler Covid sürecinde ekonomik alanda tedbirlerden memnuniyetsiz
- Haberlerin takip edilme kanalına göre memnuniyet anlamlı düzeyde değişiyor
- Televizyon tercihinde Fox Tv, gazete tercihinde Sözcü gazetesi öne çıkıyor
- Öncelikli haber kaynağı televizyon olanlar etkilenmeye daha açık
Otomotiv, Ana Metal, Elektrikli Teçhizat Üretimi, Metal Eşya Sanayi sektörlerinde örgütlü olan Birleşik Metal-İş Sendikası üyesi 1068 metal işçisi ile yapılan anketin sonuçlarına göre, işçilerin büyük bir kısmı haberleri öncelikli olarak Facebook ve Twitter gibi sosyal medya kanallarından takip ediyor. Öncelikli haber kaynağı basılı gazete olanların oranı sadece yüzde 1 düzeyinde kalıyor. Siyasal iktidarın COVID 19 sürecinde aldığı ekonomik tedbirler ile işgücü piyasalarına yönelik aldığı tedbirleri beğenenlerin oranı son derece düşükken, haber kaynağına göre beğeni oranları arasında anlamlı farklar görülüyor. Kısa çalışma uygulaması görece olarak en fazla beğenilen uygulama iken, ücretsiz izin ödeneği (nakdi ücret desteği) en az beğeni alan uygulama oldu.
Araştırma Yöntemi
5 Temmuz-20 Ağustos 2021 tarihlerinde Dr. Fulya Apaydın, Doç. Dr. Serkan Öngel, Doktora Öğrencisi Jonas Schmid ve Dr. Erol Ülker’in, BİSAM bünyesinde ortak olarak yürüttükleri araştırma kapsamında, sendikanın aidatlı 25 bin üyesinden telefon kaydı olan 16 binine, mesaj gönderilerek gerçekleştirilmiştir. Lime Survey platformunda bulunan anket formunu 1068 işçi dolmuştur. Ayrıca sendikanın işyeri temsilcilerine de söz konusu form iletilmiştir. Elde edilen sonuçlar SPSS v.24’de analiz edilmiştir.
Araştırmaya Katılan İşçilerin Demografik Özellikleri
Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 92,5 erkek, yüzde 7,5’i kadındır. 35 yaş altı işçilerin oranı % 47.6 iken, 36-45 yaş grubu araştırmaya katılan işçilerin yüzde 42,9’unu oluşturmaktadır. 46-40 yaş işçilerin oranı ise yüzde 9,6 olarak gerçekleşmiştir. İşçilerin yüzde 38’i meslek lisesi, yüzde 26’sı meslek yüksek okulu ve üniversite mezunudur.
Dört işçiden biri net gelirinin 5000 TL ve altında olduğunu ifade etmiştir. Emeklilik yaşı için 30 yıl ve üzeri süre ile beklemek zorunda olanların oranı yüzde 31,3’tür. İşçilerin yüzde 89’u borçlu olduğunu ifade etmektedir. 50 bin ve üzeri borcu olanların oranı yüzde 38,9’dur. İşçiler borçlanma kanalı olarak yüzde 69 özel, yüzde 15,5 kamu bankalarını kullanmaktadır.
Haber Kaynakları
Araştırmaya katılan işçiler günlük haberleri ağırlıklı olarak yüzde 51,5 ile facebook, twitter ve benzeri sosyal medyada mecralarından takip etmektedir. İkinci önemli haber kaynağı ise gazetelerin internet sayfalarıdır. Gazetelerin internet sayfasından haberleri takip edenlerin oranı yüzde 24,8’dir. Basılı gazete okuma alışkanlığı neredeyse bitmiştir. İşçilerin sadece yüzde 1,2’si birincil haber kaynaklarının basılı gazete olduğunu ifade etmektedir. Birincil haber kaynağı televizyon olanların oranı ise yüzde 20’ye gerilemiş durumdadır.
En Çok Tercih Edilen Gazeteler
Günlük hayatta aşağıdaki gazetelerden hangilerini okumayı tercih edersiniz? Sorusuna cevap verenler içinde en büyük kesimi yüzde 38 ile hiçbiri diyenler oluşturmaktadır. Birden çok seçeneğin işaretlenebildiği soruda Sözcü gazetesi yüzde 33 ile en çok okuma tercihi olan gazetedir. Sözcü’yü, Cumhuriyet ve Posta gazetesi takip etmektedir.
|
Sıra |
Gazete |
Terich edenlerin oranı |
|
1 |
Sözcü |
33,40% |
|
2 |
Cumhuriyet |
22,1% |
|
3 |
Posta |
15,40% |
|
4 |
Hurriyet |
12% |
|
5 |
Milliyet |
11,90% |
|
6 |
Sabah |
11,20% |
|
7 |
Evrensel |
8,90% |
|
8 |
Birgün |
8,50% |
|
9 |
Akşam |
7,30% |
|
10 |
Takvim |
5,20% |
En çok Tercih Edilen Televizyon Kanalları
İşçilerin izlemeyi en çok tercih ettiği televizyon kanalı yüzde 56 ile Fox TV’dir. FOX TV’yi % 21,4 ile TRT, % 21 ile Halk TV izlemektedir.
|
No |
Televizyon Kanalı |
Oran (%) |
|
1 |
FoxTV |
56,37% |
|
2 |
TRT |
21,44% |
|
3 |
HalkTv |
20,69% |
|
4 |
NTV |
19,01% |
|
5 |
CNNTurk |
17,70% |
|
6 |
HaberTurk |
17,51% |
|
7 |
ShowTV |
14,98% |
|
8 |
ATV |
12,55% |
|
9 |
KanalD |
12,27% |
|
10 |
Ahaber |
9,08% |
Birincil haber kaynağı televizyon olanlarla, sosyal medya (facebook ve twitter vb.) olanlarda seçilmiş TV kanalları için tercihler önemli oranda farklılaşmaktadır. TRT izleme oranı birincil haber kaynağı televizyon olanlarda, birincil haber kaynağı sosyal medya olanlara göre yaklaşık 2 kat, A Haber izleme oranı ise birincil haber kaynağı TV olanlarda, birincil haber kaynağı sosyal medya olanlara göre 3 kattan fazladır.
|
Kanal |
TV |
Sosyal Medya |
|
FoxTV |
55,3% |
56,2% |
|
TRT |
31,5% |
15,8% |
|
NTV |
24,2% |
14,7% |
|
CNNTurk |
21,5% |
13,8% |
|
ShowTV |
20,5% |
13,5% |
|
HaberTurk |
19,6% |
15,1% |
|
KanalD |
19,2% |
9,6% |
|
Ahaber |
18,7% |
5,1% |
|
ATV |
18,7% |
9,1% |
|
HalkTv |
17,4% |
18,9% |
İşçilerin İktidarın Politikalarına Bakışı Haber Kaynağına Göre Değişiyor
Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 76,6’sı COVID 19 sürecinde hükümetin aldığı ekonomik tedbirlerden genel olarak memnun değildir. Bu oran birincil haber kaynağına göre değişmektedir. Memnuniyetsizlik birincil haber kaynağı facebook, twitter gibi mecralar olanlarda yüzde 82,6’ya ulaşırken, birincil haber kaynağı TV olanlarda bu oran yüzde 66’ya gerilemektedir.
Birincil Haber Kaynağına Göre Genel Olarak Hükümetin Ekonomik Performansından memnuniyet oranı?
Sizce hükümet koronavirüs kaynaklı kriz sürecini nasıl yönetti?
Hükümetin koronavirüs kaynaklı kriz sürecini başarılı bir biçimde yönettiğini düşünenlerin oranı, hükümetin ekonomi alanında aldığı tedbirlerden memnun olanlara göre daha yüksektir. Kriz sürecinin iyi yönetildiğini düşünen işçiler, ankete katılan işçilerin üçte birini oluştururken, bu oran birincil haber kaynağı televizyon olanlarda yüzde 35,9’a yükselmekte, birincil haber kaynağı facebook ve twitter gibi sosyal medya mecraları olanlarda yüzde 15,7’ye gerilemektedir. TRT hala hazırda özellikle televizyonu birincil haber kaynağı olarak görenlerde önemli bir payı vardır. Ancak FOX TV her koşulda tüm birincil haber kaynağı tercihi olanlarda öne çıkmaktadır.
Hükümetin aldığı politikalar açısından en az memnun olunan konu ücretsiz izin ödeneği olurken, görece en çok beğenilen kısa çalışma ödeneği uygulaması olmuştur. Buna göre birincil haber kaynağı TV olanlarda ücretsiz izin ödeneği uygulamasını çok beğenenlerin oranı yüzde 9,4, beğenenlerin oranı 11,6, hiç beğenmeyen ya da beğenmeyenlerin oranı yüzde 72,4 oldu. Buna karşın kısa çalışma ödeneği uygulamasından, birincil haber kaynağı Televizyon olanların yüzde 15,7’si çok memnun, yüzde 21,5’i memnun olduğunu ifade etti. Birincil haber kaynağı Televizyon olanlar arasında Hiç Memnun olmadığını ya da memnun olmadığını ifade edenlerin oranı ise yüzde 54,5 oldu. Birincil haber kaynağı facebook ve twitter vb. sosyal medya kanalları olanlarda de ücretsiz izin ödeneği en beğenilmeyen, kısa çalışma ödeneği ise görece en memnun kalınan uygulama oldu. Memnuniyet oranı bu kanallar için toplamda, ücretsiz izin için yüzde 9,9, kısa çalışmada yüzde 20,9 oldu.
Değerlendirme
Araştırma sonuçları bize haber alma kanalları ile hükümetin politikalarını destekleme/beğenme arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullananlar, televizyonu birincil haber kaynağı olarak kullananlara göre daha fazla oranda hükümetin COVID 19 sürecinde aldığı tedbirleri yetersiz/başarısız görmektedir. Bir diğer bir konu ise basılı gazetelerin artık öncelikli bir haber kaynağı olmaktan çıkmasıdır. Sosyal medyanın işçiler arasında temel bir haber kaynağı haline dönüşmesi dijital dönüşümün somut bir göstergesidir. Haber kaynağının çeşitlenmesi, siyasal iktidarın medya üzerinden kurmaya çalıştığı, iletişim stratejilerini akamete uğratmaktadır. Yine çalışma kapsamında elde edilen temel bir bulgu, birincil haber kaynağı televizyon olanların okudukları karşısında daha fazla oranda etki altında kalmasıdır. Araştırmanın sonuçları ayrıca bilimsel bir makale olarak yayınlanacaktır.