Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Haziran 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 58.57 TL, aylık 1.757 TL’lik harcama yapması gerekiyor.
AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI MAYIS DÖNEM RAPORU
06/07/2018
İŞTE MUTFAKTAKİ GERÇEK ENFLASYON:
SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN YAPILMASI GEREKEN MİNUMUM HARCAMA TUTARI (AÇLIK SINIRI)
YÜZDE 19.7 ARTTI
MEYVE VE SEBZENİN PAYI ARTTI
Haziran 2018 Dönemi için;
AÇLIK SINIRI: BİN 757 TL
YOKSULLUK SINIRI: 6 BİN 077 TL
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 757 TL
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40.9 ile en yüksek paya sahip
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Haziran 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 58.57 TL, aylık 1.757 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 15.08, yetişkin bir erkeğin 15.55, 10-18 yaş arası bir çocuğun 16.57, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 11.36 TL.
Tablo 1- Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken zorunlu gıda harcamaları
Zorunlu Gıda Harcamaları
Harcama Tutarı
Yetişkin Kadın
15,08
Yetişkin Erkek
15,55
15-19 Yaş Erkek Çocuk
16,57
4-6 Yaş Kız Çocuğu
11,36
Toplam
58,57
AÇLIK SINIRI
1757
Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Günlük harcamalarda Haziran 2018’de en yüksek maliyet grubunu 15.82 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururken, bu ürünleri et, tavuk ve balık 10.93 TL ile takip ediyor. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 7.24 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 3.62 TL. Katı yağ 2.35 TL’lik, sıvı yağ ise 1.26 TL’lik masraf yapılması gereken ürün grupları. Sağlıklı bir beslenme için dört kişilik bir ailenin sebze ve meyve için ayırması gereken bütçe ise 8.49 TL. Yumurtaya 0.89, Şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 2.69 TL harcama yapılması gerekiyor.
Tablo 2- Aylık Sağlıklı Beslenmek İçin Alınması Gereken Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)
Gruplar
TL OLARAK İHTİYAÇLAR
1.grup
4-6 Yaş
10-18 yaş
yetişkin erkek
yetişkin kadın
Toplam
süt yoğurt
1,58
2,04
1,81
1,81
7,24
peynir çökelek
4,39
4,39
3,52
3,52
15,82
2. grup
et, tavuk, balık
1,29
3,22
3,22
3,22
10,93
yumurta
0,36
0,18
0,18
0,18
0,89
kurubaklagil
0,29
0,38
0,86
0,86
2,39
3. grup
Sebze Meyve
1,27
2,12
2,55
2,55
8,49
4.grup tahıllar
ekmek
0,45
1,13
1,36
0,68
3,62
pirinç, bulgur, makarna, un
0,21
0,42
0,34
0,32
1,29
katı yağ
0,29
0,88
0,59
0,59
2,35
sıvı yağ
0,16
0,47
0,32
0,32
1,26
yağlı tohum
0,46
0,46
0,23
0,46
1,60
şeker
0,15
0,20
0,15
0,15
0,64
bal, pekmez, reçel vb.
0,45
0,68
0,45
0,45
2,05
Toplam
11,36
16,57
15,55
15,08
58,57
Mayıs 2018’de bir önceki yılın aynı ayına göre, sağlıklı beslenmek için yapılması gereken harcama tutarları esas alındığında, ürün gruplarının paylarında da değişiklik oldu. Buna göre et, yumurta ve kurubaklagil grubu için yapılması gereken harcamaların toplam içingeki payı yüzde 27,8’den yüzde 27’ye, süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40.9’dan yüzde 39.4’e düştü. Buna karşın meyve ve sebzenin payı yüzde 11.5’ten yüzde 14.5’e yükseldi.
Araştırmanın sonuçlarına göre sağlıklı beslenmek için yetişkin bir kadının yapması gereken aylık harcama tutarı 453 TL olurken, bu rakam yetişkin bir erkek için 467 TL, 10-18 yaş bir çocuk için 497 TL, 4-6 yaş bir çocuk için 341 TL oldu. Buna göre 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 1.757 TL’dir. Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 6 bin 77 TL’dir. Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre ise yoksulluk sınırı 997 TL, açlık sınırı 289 TL arttı.
2003 Haziran ayında 412 TL olan açlık sınırı 15 yılda 4.26 kat artarak 2018 Haziran ayında 1.757 TL’ye ulaştı.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1963 kalori
15-18 yaş arası bir erkek çocuk 3244 kalori
Yetişkin bir erkek 2953 kalori
Yetişkin bir kadın 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.
Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.
KAYNAKLAR
TÜİK (2016) Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması, http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=334
TÜİK (2018) Tüketici Fiyat Endeksi, Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=653
Hacettepe Üniversitesi (2004) Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 2004; www.bdb.hacettepe.edu.tr/torehberi.pdf
Hacettepe Üniversitesi (2015) Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi 2015; http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf
GÜNCEL
İzmir Gaziemir’deki Ege Serbest Bölgesi’nde bulunan ABD sermayeli GATES fabrikalarında 350 üyemizin 12 gündür sürdürdüğü grev, kazanımla sonuçlandı.
Sendikamız ile GATES işvereni arasında 27 Eylül 2023’te başlayan 1. Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine, kadın işçilerin çoğunlukta olduğu bu işyerinde üyelerimizle, tam da kadınların uluslararası mücadele günü olan 8 Mart’ta grev pankartını asmıştık.
GATES grevimizin dün 12’nci gününde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda, Genel Başkanımız Özkan Atar, Genel Sekreterimiz Ali Çeltek ve Şube Başkanımız Evren Aktürk ile Çalışma Genel Müdürü Mehmet Baş ve işveren heyeti arasında saat 12.30’da başlayan ve gün boyu uzun saatler süren müzakereler yapıldı.
Müzakerelerin işçileri memnun edecek, beklentilerini karşılayacak bir düzeye gelmesi üzerine anlaşma sağlandı.
Genel Başkanımız Özkan Atar, Genel Sekreterimiz Ali Çeltek ve İzmir Şube yöneticilerimiz, bugün grev alanında sözleşmenin detaylarını üyelerimizle paylaştı. Yapılan açıklamada, sözleşmeyle elde edilen kazanımlar şöyle sıralandı:
-2024 Ocak ayı için ortalamada işçi ücretlerine yüzde 105 zam
-2024 ikinci 6 ay için asgari ücret korumalı enflasyon oranında zam
-2025 Ocak ayı için asgari ücret korumalı, enflasyon + 4 refah payı eklemeli zam
-2025 son 6 ay için enflasyon + 4 zam
-2025 Ocak ayı itibarıyla tamamlayıcı sağlık sigortası
-Yılda 90 gün olarak uygulanan ikramiye, yılda 120 güne çıkarıldı (4 ikramiye oldu)
-Yeni hak kazanımlarıyla birlikte sosyal haklara yüzde 140 zam
-Yılda 1 adet 1500 lira olarak uygulanan erzak yardımı, yılda 3 adet 3’er bin lira olarak uygulanacak.
Üyelerimiz, birçok yeni kazanım içeren bu toplu sözleşmeyi coşkuyla karşıladı.
İşçilere seslenen Özkan Atar, grevin ertelenmesi için işverenin girişimde bulunduğunu hatırlatarak, “Grev yasaklarına başvurulması durumunda bu yasağı asla tanımayacağımızı söyledik. ‘Yasaklarınız bize sökmez! Grevimiz, üyelerimizin alkışlarla karşılayacağı bir toplu sözleşme imzalanana dek sürecek’ dedik. Ve bugün grev hakkına sonuna kadar sahip çıkan siz Gates işçileri, bir destan yazdınız! Sendikamız adına, verdiğiniz bu onurlu mücadeleden dolayı sizi kutluyorum, size saygılarımı sunuyorum!” dedi.
“Direne direne, direnişten zafere!”, “Yaşasın onurlu grevimiz”, “Bu daha başlangıç, mücadeleye devam!” sloganları atan GATES işçileri, üretimden gelen güçlerini kullanarak elde ettikleri kazanımları meşaleler ve halaylarla kutladı.
Omuz omuza mücadeleyi yükselttiler
Bakanlıktaki müzakerelerin ardından sendikamızın Genel Yönetim Kurulu tarafından yapılan yazılı açıklamada ise şunlar kaydedildi:
“GATES grevinde üyelerimiz, ilk günden son güne kadar omuz omuza, dayanışma içinde iş, ekmek ve hak mücadelelerini yükseltti.
GATES işçileri, 12 gün boyunca tarihsel ve şanlı bir direniş gerçekleştirdiler.
Ve yine BİZ KAZANDIK!
Başta GATES işçileri olmak üzere, grevimizin başarıyla sonuçlanmasını sağlayan, grevimize destek ziyaretlerinde bulunan, dayanışma içinde olan, işçi sınıfının yanında olan, moral desteği sunan tüm dostlarımıza teşekkür ediyoruz.”
Genel Başkanımız Kocaeli'nde işyeri ziyaretlerine devam ediyor.. .